|
|
 |
|||
|
Sint-Anne, Minnertsga,
Sint-Jabik, Ouwe-Syl, Froubuurt, Nij Altoenae, Nije-Syl, Vrouwbuurtstermolen,
Zwarte Haan en Westhoek
|
|||
|
Dat Waterinckx bij restaurette Sieb belande was puur toeval. Ik kwam
naar Zwarte Haan 'voor privé-onderzoek'. En was 'zeer aangenaam
verrast in het Hoge Noorden de beste kwaliteit A1 aardappelen' aan te
treffen, die je normaal gesproken alleen in door Michelin bekroonde
restaurants aan treft. Waterinckx was zo onder de indruk dat hij Siep
spontaan een juryverslag schreef voor de prestigieuze Friteurs d'Or
Prijs. meer
over Sieps snackbar. Hoe het Restaurant Siep en zijn frites
zal vergaan wordt pas in oktober 2008 bekend. Meer over de Friteurs
d'Or op www.frites.be |
Dat het kan spoken bij Zwarte Haan is geen geheim. Dat men vanuit het westen en zuiden naar de Haan trekt vanwege zgn. Mariaverschijningen is ook niet echt nieuw. Wel dat dit blijkbaar in georganiseerd verband gebeurd. Onder meer vanuit de A'damse Spaarndammerbuurt. Leest ook eens over Maria
van MIddelsee (OLVrouw van Altoenae) en het forum
over deze "verschijningen" |
||
|
COLOFON
|
Noorderleeg-ommegang
|
||
|
Directeur: S.M. String |
|
||
|
Kalender Het Bildt op komst
|
|||
Binnenkort leest u hier hoe u de nieuwe kalender Het Bildt 2008 kunt bestellen. |
Vorige week koos de kalendercommissie de twaalf platen die deze kalender zullen sieren. Er ging nog een behoorlijke discussie aan vooraf omtrent het thema van de Het Bildt kalendarium. Uiteindelijk waren de leden het unaniem eens dat het dit keer niet om het gebruikelijke natuurschoon moest gaan, doch dat er in 2008 de nadruk moest worden gelegd als Het Bildt als het Friese Heilig Land met haar oude en nieuwe heiligdommen.
Daarom koos de commissie dan ook dit werk met het Mirakel van Nij Altoenae
als voorplaat voor de nieuwe kalender. |
||
|
De sagen en oude verhalen
van Het Bildt
|
|||
Een sage (komt van "was gesaget werd (wat gezegd werd) is een volksverhaal waarin geografische bijzonderheden en bovennatuurlijke verschijnsels worden verklaard. Sagen worden onterecht soms legenden genoemd. Anders dan het sprookje speelt de sage zich vaak in een bepaalde tijd op een bepaalde plaats af. verhaalt over klop- en kwelgeesten, verschijningen, magiers, heksen, waarzeggers en over bovennatuurlijk krachtige wezens als boemannen. Vaak heeft de traditionele sage een moderne pendant in het zogenaamde Broodje Aapverhaal. |
Krachtige boemannen, klop- en kwelgeesten. |
||
|
Het
Bildt - de geschiedenis van het einde van de wereld
|
|||
Vanaf ca het jaar 300 begon de zeespiegel te stijgen en breidde het Almere (meer) uit tot de Zuiderzee. In die periode ontstond ook de Middelzee, een zeearm in de provincie Friesland. |
Het oude land loopt onder |
||
Deze Middelzee, ook 'Borne' genoemd. begon ten oosten van Bolsward, boog ten noorden van huidige Sneek naar het Noorden. Haar 'monding' lag in wat nu Het Bildt is, ten zuiden van het Borndiep tussen Ameland en Terschelling. De benaming 'Borndiep' verwijst nog naar de oorsprong van de Middelzee. De zeearm verwijdde de loop van het riviertje de Borne tot een zeearm. Dit riviertje mondde toen bij Rauwerd (Raerd) in de Middelzee. De Middelzee vormde een verbinding met de Marne die van Bolsward naar het westen liep en een zijtak was van het zeegat het Vlie, tussen Terschelling en Vlieland. De Middelzee vormde de scheiding tussen Westergo en Oostergo. |
Wester- en Oostergo van elkaar gescheiden |
||
De geschiedenis van Het Bildt begint met de Middelzee. Met uitzondering van het gebied rond Minnertsga, maar dat werd pas in 1984 aan Het Bildt toegevoegd, maar is een veel ouder gebied. |
Minnertsga |
||
Rond 1100 werd de verbinding tussen de Marne en de Middelzee bij Bolsward verbroken. Hierdoor begon de dichtslibbing van de Middelzee te versnellen. Voor 1200 was het zuidelijke deel al dichtgeslibd. Ook het ontstaan van de Zuiderzee bevorderde de dichtslibbing. |
Dichtgeslipd |
||
Tussen 1200 en 1300 slibde de Middelzee tot aan Het Bildt dicht. Uit die tijd stammen verschillende dijken. Van het westen naar het oosten liggen: De Krinserarm van 1240 tussen Rauwerd en Oosterwierum, de Boksumerdyk van rond 1275 tussen Boksum en Goutum en tussen Beetgumermolen en Britsum van rond 1300. |
Het Bildt herboren |
||
Toen deze Middelzee rond 1300 door de Skrédyk tussen Beetgumermolen en Britsum werd afgesloten, slibde de Nieuwlanden van Het Bildt aan. Het is "opgebild" land; "opbillen" is een oud woord voor opslibben. Deze kwelderbillen worden in 1398 door graaf Albrecht van Beieren geschonken aan Arend van Egmond, Heer van IJsselstein. |
Waarom God geen bossen schiep in Friesland sage |
||
|
|
Joris met de Baard |
||
Op 22 februari 1505 sloot hertog Joris met de Baard van Saksen een overeenkomst met de gebroeders Dirk, Floris, en Jacob van Wijngaarden, en Thomas Beukelaar, de schoonzoon van een van hen. Deze Zuid-Hollandse Heren zouden de kwelders indijken tegen vrijstelling van pacht gedurende het eerste jaar. In 1505 werd Het Bildt door arbeiders uit Holland, Zeeland en Friesland met de hand ingedijkt door een dijk van 14 kilometer. Er kwam een kaarsrechte weg, met drie dorpjes en een katholieke parochie, die van Sint Jacob, Sint Anna en die van Onze Lieve Vrouwe |
Het merendeel van de sagen in Het Bildt stammen uit de 16e eeuw en kregen rond 1800 hun huidige vorm.ie www.beleven.org/verhalen/ |
||
Aangezien zijn macht in Friesland tanende was deed Joris met de Baard op 19 mei 1515 zijn aanspraken op Groningen en Friesland voor ƒ100.000 over aan keizer Karel V. |
De sage van de breedgeschouderden/ |
||
Toen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zich losmaakte van Spanje, werd Het Bildt de negenentwintigste grietenij van Friesland. |
Los van Spanje |
||
Het gebied slibde nog steeds aan, en zo werd in 1600 het Buitenbildt ingedijkt (Nij Bildt), dat in 1637 samen met een deel van Oud Bildt door de Staten van Friesland uit geldgebrek aan de pachters werd verkocht. |
Verpatst |
||
In 1715 werd nogmaals een kweldergebied ingedijkt, de Wester Bildtpollen geheten. |
Bildtpollen |
||
Op 12 maart 1751 werd dit met de rest van Het Bildt dat nog in bezit was van de Friese Staten verkocht. |
De rest verkocht |
||
In 1754 werden de Ooster Bildtpollen ingedijkt. |
Ingedijkt |
||
|
|
5de eeuwfeest |
||
|
Pommes II
|
Het Bildts
|
Het Fries
|
Links
|
|
Dat komt, zo weet de heer Waterinckx van de Filière de la Pomme de Terre door de zeer potente en vruchtbare zeeklei-bodem. De naam Het Bildt komt dan ook van opgebild, wat opgeslibd betekent in oud-Hollands.
|
In Het Bildt wordt geen Fries, maar Bildts gesproken: het oud-Hollands van de polderbewoners met het Fries van de stammen van de omliggende gebieden. |
Alleen in de kom van Minnertsga wordt Fries gesproken. De gemeente heeft op tweetalige plaatsnaamborden onder de Nederlandse plaatsnaam niet de Friese maar de Bildts-Hollandse vertaling staan. |
|
|
Orgaan voor de Noordwesthoek
van Friesland
|
|||
SINT
ANNAPAROCHIE - Bij 
Er
trekken tegenwoordig auto's in colonevorm door Sint Annaparochie richting
Nij Altoenae naar Zwarte Haan. Maar ook door Stiens en Vrouwenparochie
rijden ze in optocht naar het buitendijkse kweldergebied van de Noorderleeg
(of Noarderleech). Het zijn niet de gebruikelijke natuurwandelaars,
maar mensen die hier mystieke ervaringen claimen. Ze maken een zogenaamde
Noorderleeg-ommegang. Ze zijn vreemd hier en arriveren vaak zonder laarsen.
Inplaats dan keurig over de lage zomerdijkjes te wandelen trekken ze
door de zware modder naar een bepaalde plek ter hoogte van Het Strandhuis.
Een plek waar verder overigens niets opmerkelijks valt waar te nemen.
Tenminste, niet voor de gewone toeschouwer. Maar voor de aanhangers
van Rome is dit buitendijkse kweldergebied méér dan een
belangrijk broedgebied voor vogels. In dit buitengewoon slikkerig kweldergebied
zou "een dame uit de hemel" zijn geland! Het zou midden in
het broedseizoen (15 maart-1 juli) zijn gebeurd, een periode dat dit
gebied is afgesloten voor het publiek. 
Volgend jaar zal er een kalender over Het Bildt verschijnen. 
Met
name de meer recente spiritualiteit rond de verschijningen van de Heilige
Maagd Maria bleek Bildtse kunstenaars te inspireren.